DOŁĄCZ DO PORTALU

Jak rozmawiać z nastolatkiem?

W życiu każdego z rodziców nadchodzi czas, kiedy to ich ukochane dziecko przechodzi przez trudny okres dojrzewania. W tym czasie najczęściej dochodzi do tzw. "buntu nastolatka", w którym to dziecko jest w trakcie budowania swojej tożsamości, co może powodować spore problemy wychowawcze. Jest to naturalny proces rozwoju, który to może mieć jednak różne podłoże i przyczyny. Jak zatem odpowiednio rozmawiać z nastolatkiem, tak aby Wasza komunikacja przebiegała bezkonfliktowo i by jednocześnie zachować jego zaufanie i szacunek?
Jak rozmawiać z nastolatkiem

Dlaczego dorastające dziecko się buntuje?

Okres dojrzewania może być zarówno bardzo trudnym czasem zarówno dla nastolatka, jak i jego rodziców. W tym czasie dochodzi do ogromnych zmian zarówno na płaszczyźnie fizycznej, hormonalnej oraz emocjonalnej. Wiąże się to również z silnym zaznaczeniem cech płciowych wśród dzieci.

Chłopcy doświadczają mutacji głosu, a także zaczyna pojawiać się coraz większe owłosienie. Może to być źródłem rywalizacji wśród rówieśników, czego następstwem będzie mniejsze poczucie własnej wartości, wśród osób, u których objawy dojrzewania pojawiają się wcześniej.

Dojrzewanie wśród dziewczynek objawia się pojawieniem krągłości bioder i zwiększenia piersi. Po tych trudnych i niezwykle ważnych zmianach w ciele młodej kobiety następuje konieczność często trudnej samoakceptacji. Do jednych z ważniejszych zmian, które mogą wywoływać sporo emocji, należy zaliczyć również pojawienie się menstruacji.

Wykonaj prosty test na depresję dostępny na naszej stronie. Nie jest to pełna diagnoza, a wskazówka, czy depresja może występować.

Trudny czas, kiedy hormony szaleją

Momenty euforii przeplatane stanami głębokiego smutku, a nawet i lęku, są Ci dobrze znane? Ten burzliwy czas, kiedy to hormony odgrywają nieraz pierwszoplanową rolę, jest podyktowany znaczną chwiejnością emocjonalną. Wśród nastolatków pojawia się potrzeba separacji od rodziców. Starają się oni udowodnić wszystkim swoją samodzielność i “dorosłość”, co nie zawsze oczywiście może wyglądać tak samo w oczach nastolatka, jak jego rodzica. Wyniki prób udowodnienia swojej samodzielności często kończą się fiaskiem, przez to, że nastolatek nie do końca może wiedzieć, co to oznacza i jak wygląda prawdziwa samodzielność.

Naturalną rzeczą w okresie dojrzewania jest poszukiwanie swojej tożsamości. Podczas tego trudnego procesu narasta wiele pytań, takich jak np.: “Kim jestem?”, “Co mnie interesuje?”, “Kim chce być w przyszłości?”. Oczywiście podczas tych trudnych, iście filozoficznych zagadnień, nastolatek musi borykać się z brakiem zrozumienia rodziców i całego środowiska. Nikt go nie rozumie, napotyka wiele przeszkód i ograniczeń, które jeszcze wzmagają jego bunt.

Jak rozmawiać z nastolatkami w trudnych chwilach – wskazówki

To co spotyka rodziców podczas okresu buntu, może być dla nich niezwykle trudnym doświadczeniem. Dotychczas byli przecież oni najważniejszym autorytetem dla swoich pociech, a nagle sytuacja obraca się praktycznie o 180 stopni. Należy mieć świadomość tego, że odpowiednia komunikacja z nastolatkiem sprawi, że wspólnie przeżyjecie ten burzliwy okres. Dzięki prawidłowej komunikacji, zarówno słowem, jak i gestem, pozostaniecie w relatywnie dobrych relacjach ze swoimi dziećmi. Dzięki podejmowaniu odpowiednich tematów, a także unikaniu wybranych, w połączeniu z dobrą strategią komunikacyjną, będziecie w stanie rozwiązać niektóre z problemów nastolatka. Możliwe również, że to rodzice wskażą odpowiednią drogę rozwoju i pomogą w trudnym czasie budowania swojej tożsamości.

jak rozmawiać z nastolatkiem

Uważne słuchanie

Nawet gdy dobrze widzimy to, że nastolatek nie do końca zdaje sobie sprawę z poszczególnych rzeczy, to nie możemy przytłoczyć go swoimi cennymi radami i przejąć całkowicie inicjatywę rozmowy. Oczywiście dobre rady są niezwykle cenne, jednak słuchanie co dziecko mówi, jest tak samo ważne jak mówienie. Podczas gdy nastolatek będzie mógł podzielić się wszystkimi swoimi przemyśleniami, z pewnością będzie odczuwać mniejszą presję, a oznaczać to będzie również zbudowanie zaufania w relacji dziecko-rodzic. Uważne słuchanie to nie tylko odczytywanie treści, ale również warto starać się wyciągnąć z rozmowy poglądy i uczucia młodego człowieka.

Dobrą praktyką jest również zachowanie swoich opinii, poglądów wyłącznie dla siebie. Jeżeli chcesz te przekazać dziecku, to cierpliwie poczekaj na swoją kolej w rozmowie i postaraj się, aby przekazywać je w sposób jak najmniej natarczywy. Słuchanie co mówi nastolatek to jeden z najlepszych sposobów na zbudowanie zaufania wśród dziecka.

Kontrola własnych emocji – tylko spokój może was uratować

Kwestia poruszana w punkcie powyżej. Trudna sytuacja z pewnością będzie wywoływać także i u Ciebie przeróżne, czasem skrajne emocje. Podczas gdy nastolatek będzie przeżywać prawdziwą huśtawkę emocji, niezwykle ważne jest to, żeby w rozmowie rodzic wykazał się chłodnym spojrzeniem na sytuację i potrafił jak najlepiej przeprowadzić rozmowę. Jeżeli dziecko daje Ci w kość i czujesz, że Twoja złość zaraz dosłownie “wyleje” się na nastolatka, to postaraj się poczekać z rozmową do następnego dnia, wyjść na spacer, znaleźć sposób na uspokojenie. Dobrą praktyką może być również napisanie maila, wiadomości przez jeden z komunikatorów internetowych. Podczas pisania wyrzucisz z siebie złość, a jednocześnie będziesz bardziej kontrolować swoje słowa. Wybuchy złości z pewnością nie będą niczym dobrym, dlatego też, jeżeli w trakcie rozmowy poczujesz, że Twoja granica zostanie za chwilę przekroczona, to zaproponuj przerwę na ochłonięcie. Przemyśl na spokojnie sytuację, postaraj się zrozumieć uczucia dziecka, po czym wróć do trudnego tematu z chłodną głową.

Budowanie zaufania – okaż zainteresowanie

Do tego, by zbudować zaufanie z nastolatkiem, konieczne będzie dbanie o wzajemne relacje każdego dnia, a nie tylko przygotowywanie podłoża przed przeprowadzeniem trudnej rozmowy. Poświęcenie uwagi, staranie się pielęgnować wzajemnej relację każdego dnia, choćby poświęcając kilka minut dziennie, z pewnością ułatwi Ci przebrnięcie przez te najtrudniejsze tematy. Jedz wspólne posiłki, spróbuj zrozumieć w codziennych rozmowach, z jakimi emocjami boryka się nastolatek. Budowanie zaufania z nastoletnim dzieckiem następuje przez okazanie zainteresowania jego hobby, zainteresowaniami, czy też przyjaciółmi. Dzięki wspólnym tematom łatwiej będzie prowadzić wam rozmowę, a także będziesz orientować się, z czym zmaga się Twoje dziecko, co jest jego pasją i co sprawia mu radość.

dorastające dziecko

Podejmuj także trudne tematy

Dla wielu rodziców tematy związków, narkotyków i innych używek, pożycia seksualnego, czy granic osobistych, mogą być wysoce niekomfortowe, a także mogą wywoływać u nich spory niepokój i wstyd. Jednak musisz wiedzieć, że dorastające dziecko prędzej, czy później zacznie szukać odpowiedzi na trudne pytania i zdecydowanie lepiej, jeżeli dostanie je od Ciebie, niż od rówieśników, czy z Internetu. Dzięki relacji opartej na wzajemnym zaufaniu nastolatek zwróci się do Ciebie z takimi pytaniami, a Ty będziesz mógł pomóc swojemu dziecku najlepiej, jak tylko będziesz potrafić.

Współczucie i bezpieczeństwo

Rzecz, która może wydawać się dosyć oczywista, może być jednak niezwykle trudna do wdrożenia na co dzień. Poczucie bezpieczeństwa w domu, rodzinie, jest niezwykle ważną kwestią, a to właśnie rola rodzica polega na tym, aby odpowiednio się o to zatroszczyć. Pamiętaj o tym, aby w momencie przyznania się do błędu nastolatka unikać sformułowań “a nie mówiłem?”. Zdecydowanie lepszym wyjście jest pokazanie nastolatkowi, że rozumiesz sytuację i okażesz swoje współczucie przez choćby takie zwroty jak np. “To nie jest dla Ciebie łatwe, prawda?”. Również to, jaki mamy ton głosu podczas rozmowy, czy też nasza mowa ciała, wpływa na to, czy dziecko będzie czuć się bezpiecznie i komfortowo w naszym towarzystwie.

Jak rozmawiać z nastolatkiem z zespołem Aspergera?

Odmienność, z jaką borykają się nastolatkowie z zespołem Aspergera, może być źródłem wielu kłopotów. Często wypowiedzi takich osób uznawane są za niestosowne. Do tego dochodzą problemy z nawiązywaniem kontaktów, przyjaźni i wysoka nieśmiałość. Asymilacja oraz agresywne zachowanie będzie stawać im na przeszkodzie w znalezieniu akceptacji w środowisku – zarówno wśród rówieśników, jak i nauczycieli.

W przypadku nastolatków z Zespołem Aspergera nie powinieneś włączać tzw. “taryfy ulgowej”. Nie odbieraj dziecku możliwości nauki w tradycyjnej szkole i staraj się wymagać od niego tyle samo, co byś oczekiwał od dziecka bez tego typu problemów. Pamiętaj jednak o pomocy w pokonywaniu trudności i niestawianiu za wysoko poprzeczki. To może zniechęcić dziecko do działania. Przy rozmowie z nastolatkiem z Zespołem Aspergera pamiętaj aby zapewnić mu zawsze bezpieczne i przewidywalne otoczenie. Staraj się unikać wprowadzania drastycznych zmian i niespodzianek. Zapewnienie regularnego trybu życia i dostępu do współzawodnictwa będzie dobrą praktyką. Pamiętaj o zachowaniu cierpliwości podczas tłumaczenia codziennych spraw.

jak rozmawiać z nastoletnim dzieckiem

Jak rozmawiać z nastolatkiem, który nie chce się uczyć?

Rozmowa powinna przebiegać w sposób uprzejmy, jednak konkretny. Powinniśmy dać jasno do zrozumienia nastolatkowi, czego od niego oczekujemy. Również ten powinien poznać ewentualne konsekwencje jego dalszego braku zainteresowania nauką. Powinieneś wiedzieć, że jedną z rzeczy wywołujących bunt jest chęć odcięcia się od kontroli przez rodzica. Dlatego też warto przestać kontrolować dziecko, które nie chce się uczyć i przekazać mu odpowiedzialność za tą kwestię. Aby zbudować właściwe relację w danej sytuacji, dziecko powinno poczuć, że mamy do niego zaufanie. Okazuj wiarę w jego możliwości, a także doceniaj wysiłki i starania. Pamiętaj o tym, że nastolatki często mają niskie poczucie własnej wartości. Dzięki takim zabiegom zdecydowanie wzmocnisz jego samoocenę.

Jak rozmawiać z nastolatkiem z depresją?

Depresja staje się coraz bardziej popularną przypadłością wśród osób młodych. Wśród przyczyn depresji u dzieci można szukać bardzo wielu różnych czynników, które nieraz mogą być mniej lub bardziej złożone. Dlatego też w przypadku podejrzenia depresji u nastolatka warto skontaktować się z odpowiednim psychologiem. Pamiętaj, aby wykazywać zainteresowanie powstałymi problemami i trudnościami, z jakimi boryka się nastolatek. Obserwuj jego zachowanie, staraj się zrozumieć co czuje dziecko i nie oceniaj. Uczucia, które mogą wydawać Ci się dość trywialne w danej sytuacji, to są one dla nastolatka jak najbardziej prawdziwe i mocno oddziałują na jego psychikę.

Kiedy z nastolatkiem do psychologa?

Stwierdzenie tego, kiedy będzie odpowiedni moment na wizytę u psychologa, jest niezwykle trudnym wyzwaniem dla rodzica. Przecież niepokojące zachowanie może być “czymś normalnym” dla okresu dojrzewania. Jeżeli chcesz rozwiać swoje wątpliwości, skontaktuj się z konkretnym specjalistą – psychologiem pracującym z nastolatkami.

Zauważasz u nastolatka coś, co powoduje u Ciebie spory niepokój? Myślisz, że to odpowiedni czas na to, żeby skorzystać z pomocy specjalisty? Warto o tym pomyśleć, gdy zaobserwujesz:

  • wysoce intensywny smutek, złość, a także długotrwałe obniżenie nastroju,
  • zdecydowane pogorszenie relacji ze znajomymi,
  • nastolatek rezygnuje z pasji, dotychczasowych aktywności,
  • problemy ze snem i obniżona energia,
  • zachowania autodestrukcyjne (samookaleczenie, zażywanie substancji psychoaktywnych, myśli samobójcze).
okazanie wsparcia dziecku

Problemy z nastolatkiem gdzie szukać pomocy w sytuacji kryzysowej?

Zaobserwowałeś u swojego dziecka niepokojące objawy, z którymi nie dajesz sobie rady? Uważasz, że jest to najwyższy czas na skorzystanie z pomocy psychologa? Znajdź Zaufanego Psychologa na naszym portalu, który z pewnością rozwiąże wszelkie Twoje wątpliwości i znajdzie rozwiązanie na problemy nastolatka.

Data aktualizacji wpisu - 2 kwietnia, 2025
Przeczytaj również

Inne artykuły z naszej strony

Depresja lekooporna

Depresja lekooporna

Depresja jest najczęściej diagnozowanym zaburzeniem psychicznym, na które cierpi ponad 280 milionów osób na całym

Osobowość histrioniczna

Osobowość histrioniczna

Osobowość histrioniczna (znana także jako histrioniczne zaburzenie osobowości) jest jednym z typów zaburzenia osobowości, które

Zaburzenia osobowości

Zaburzenia osobowości

Zaburzenia osobowości są problemem zdrowotnym, którego nie należy lekceważyć i w większości przypadków, jest on