DOŁĄCZ DO PORTALU

Zaufany psycholog logo

Socjopata – kto to?

Socjopatę możemy spotkać na co dzień, często nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Potrafi on doskonale się maskować, udając osobę miłą, sympatyczną. Jednak jest on mistrzem manipulacji, a za jego zachowaniem stoi jasno określony cel, który osiągnie, nie patrząc na drugiego człowieka. Kim jest socjopata i jak można go rozpoznać? Jak radzić sobie z takimi osobami?
Socjopata

Osobowość dyssocjalna

Socjopatia jest nazwą serii zachowań, które występują łącznie. Te działania są oznakami zaburzenia zawartego w klasyfikacji DSM-V, osobowością dyssocjalną (antyspołeczne zaburzenie osobowości). Ta może nie wydawać się niczym groźnym, a osoby z osobowością dyssocjalną, mogą być uznawane za sympatyczne. Jednak należy pamiętać, że wszystkie działania, ogólnie uznawane za “miłe”, będą konsekwencją chęci uzyskania konkretnego celu.

Antyspołeczne zaburzenie osobowości – objawy

Osoby z zaburzeniami osobowości dyssocjalnej będą przejawiać następujące cechy:

  • brak empatii
  • brak poczucia winy i odpowiedzialności,
  • łamanie norm społecznych i prawnych,
  • manipulacja, oszukiwanie innych,
  • niska tolerancja frustracji i agresywność,
  • brak trwałych związków i lojalności,
  • urok powierzchowny.
  • nękanie innych,
  • agresja słowna i fizyczna,
  • obwinianie swojej ofiary,
  • ponadprzeciętna pewność siebie,

Socjopata kto to – definicja

Socjopata to potoczne określenie osoby cierpiącej na antyspołeczne zaburzenie osobowości. Termin „socjopatia” nie widnieje jako oficjalna diagnoza w klasyfikacji DSM-5, ale jest szeroko używany w psychologii popularnej, kulturze masowej i codziennych rozmowach. W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 znajduje się najbliżej osobowości dyssocjalnej. Socjopatia to nie choroba, lecz poważne zaburzenie osobowości, które wyróżnia się nieprzestrzeganiem norm etycznych człowieka, takich jak prawdomówność, uczciwość, kultura, szacunek dla drugiej osoby. Socjopata nie zwraca uwagi na innych ludzi, traktuje ich wręcz przedmiotowo, jednocześnie uciekając się do wyszukanych metod manipulacji. Stawiając przed sobą jakiś cel, robi wszystko, by go osiągnąć. Podstawowe cechy socjopaty to brak wyrzutów sumienia, poczucia winy i lekceważenie zdania innych.

Przyczyny socjopatii

Wśród przyczyn głównie wyróżnić należy niewłaściwie funkcjonujące środowisko, w jakim wychowuje się dziecko od najmłodszych lat. Do rozwoju socjopatii przyczynić mogą się takie negatywne zachowania rodziców jak: stawianie zbyt wysokich wymagań, brak okazywania miłości, ciągłe krytykowanie dziecka, brak wsparcia czy stosowanie przemocy wobec dziecka. Nieprawidłowy proces socjalizacji jest również podyktowany niewłaściwymi zachowaniami rówieśników, z którymi dziecko spędza czas, niepoprawne korzystanie z treści w Internecie (przeglądanie treści, które nawołują do przemocy, znieczulicy społecznej).

Wpływ tych czynników środowiskowych jest widoczny dopiero w późniejszych latach i niestety na to zaburzenie nie ma lekarstwa. Jedynie podjęcie psychoterapii pozwala na złagodzenie objawów tego zaburzenia osobowości.

cechy socjopatii

Cechy charakterystyczne socjopaty – objawy

Socjopata to osoba z antyspołecznym zaburzeniem osobowości, która cechuje się brakiem empatii, wyrzutów sumienia i niezdolnością do tworzenia głębokich, trwałych relacji. Może być wyjątkowo niebezpiecznym partnerem, towarzyszem, ponieważ socjopaci to mistrzowie manipulacji. Są oni w stanie uciec się do najbardziej przebiegłych metod, aby dopiąć swego. Jednocześnie często cechuje ich ponadprzeciętna inteligencja, dokładność w działaniach, są również świetnymi obserwatorami. Szybko odnajdują słabe cechy drugiej osoby, tak aby skrzętnie wykorzystać je przeciwko niej.

Wśród najbardziej charakterystycznych cech socjopaty możemy znaleźć:

  • brak empatii i współczucia,
  • traktowanie ludzi instrumentalnie,
  • bierna agresja, zachowania impulsywne,
  • dążenie “po trupach” do celu,
  • chęć poczucia władzy,
  • egocentryzm,
  • idealizowanie samego siebie,
  • brak ponoszenia konsekwencji za swoje czyny.

Socjopaci to często dobrze wykształceni ludzie, którzy posiadają dobrą pracę na wysokim stanowisku. Dbają o swój wygląd i wizerunek. Pewność siebie w połączeniu z egocentryzmem i braku szacunkiem dla innych ludzi, są typowymi dla nich cechami.

Socjopata, a psychopata – różnice

Czym różni się psychopata od socjopaty? Te dwa terminy są bliskoznaczne i często używa się ich synonimicznie. W istocie socjopaci i psychopaci posiadają wiele cech wspólnych. Na pozór wydawać się mogą miłymi osobami, jednak nie odczuwają empatii, mają tendencje do kłamstw, manipulacji i postrzegają siebie jako jednostki wybitne. Zarówno jednych, jak i drugich cechuje brak wstydu i poczucia winy. Jednak główną różnicą jest nie samo działanie, a jego sposób. Socjopata jest bardziej impulsywny, nie potrafi nad sobą panować w przeciwieństwie psychopaty, który sumiennie planuje każde działanie. Ten jest w swoich działaniach wyjątkowo wyrachowany, posiada zdolność do kontroli swoich emocji i potrafi dobrze planować każdy swój krok, tak aby nie pozostawić po sobie żadnego śladu. Przez to też psychopaci są grupą osób, które jest zdecydowanie trudniejsze do wykrycia.

Geneza danego zaburzenia jest również tym, co odróżnia psychopatów od socjopatów. W przypadku tych pierwszych występowanie jest spowodowane uwarunkowaniami genetycznymi, w połączeniu z czynnikami biologicznymi. Socjopatia jest zaburzeniem “nabytym”, w wyniku dorastania w negatywnym społecznie środowisku.

diagnostyka osobowości dyssocjalnej

Kim jest socjopata?

Socjopata z pewnością nie jest miłym, dobrym człowiekiem – takim, którego chcielibyśmy mieć w swoim otoczeniu. Jeżeli jednak na Twojej drodze stanęła taka osoba, to powinieneś wiedzieć jak zachowywać się w jej towarzystwie i jak można sobie z nią poradzić, ponieważ życie w towarzystwie socjopaty, a tym bardziej w związku, będzie bardzo uporczywe.

Czego boi się socjopata?

Socjopatów charakteryzuje wyjątkowa arogancja i egocentryzm. Mają wygórowane zdanie o sobie i uważają, że zasługują na specjalne traktowanie. Ich zachowanie, które zdecydowanie utrudnia codzienne funkcjonowanie w społeczeństwie, może wynikać ze strachu, głównie lękiem przed poniesieniem porażki. Socjopata może również bać się porzucenia lub odrzucenia i przed to starają się całkowicie dominować innych. Osoby cierpiące na to antyspołeczne zaburzenie osobowości również odczuwają lęk przed obelgami, publicznym upokorzeniem, czy też przed śmiercią (ta spowoduje utratę wszystkiego tego, co udało im się do tej pory zbudować).

Czy socjopata może kochać?

Socjopaci wchodzą w związki, zakładają rodziny i mają dzieci. Jednak mimo wszystko należy stwierdzić, że socjopata nie potrafi kochać. Związki, w które wchodzą socjopaci, należą zdecydowanie do tych toksycznych i zawsze służą jakiemuś konkretnemu celowi. Socjopata, wchodząc w związek, może chcieć osiągnąć korzyści finansowe, czy też zmienić swoje postrzeganie w społeczeństwie, status społeczny. Jedyną osobą, jaką kocha socjopata, jest on sam. Nie odczuwa on empatii, współczucia, jest ślepy na cudze potrzeby i najzwyczajniej nie potrafi kochać drugiego człowieka.

Czy socjopata może się zmienić?

Zaczynając temat zmian, należy postawić sobie pytanie, czy socjopata chce się zmienić? Oczywiście, że nie – głównym problemem jest to, że socjopaci nie widzą problemu i tego, że ich zachowanie zdecydowanie odbiega od norm społecznych. Leczenie socjopatii polega głównie na psychoterapii i treningu umiejętności społecznych, jednak jest to proces długotrwały i niezwykle trudny. Brak zaangażowania w proces terapeutyczny i brak wyrzutów sumienia, akceptacji swojego stanu, zdecydowanie utrudniają wprowadzenie zmian w życiu socjopaty.

Czy socjopata wie, że jest socjopatą?

Podobnie jak w przypadku leczenia, socjopata nie będzie widzieć problemu, przez co trudno będzie nazwać mu siebie socjopatą. Jednak może on dostrzegać swoją odmienność od innych ludzi, co oczywiście nie będzie traktował jako coś negatywnego. Zgłębiając literaturę, publikację naukowe, psychologiczne, może dostrzec w sobie cechy tego rodzaju zaburzeń osobowości.

Czy socjopata wraca do swoich ofiar?

Socjopaci jak najbardziej mogą wracać do swoich ofiar, jednak nie z pobudek skruchy, tęsknoty, czy też z miłości (np. mówiąc swojemu partnerowi, że go kocha i chce do niego wrócić). Motywacje będą zupełnie inne. Mogą to być korzyści finansowe, seksualne, społeczne, nuda, chęć odzyskania kontroli nad kimś, kogo już raz “opanował”, czy testowanie tego, czy dalej dana osoba będzie podatna na manipulacje.

socjopata - prawdziwe oblicze

Kiedy socjopata odpuszcza?

Przez to, że socjopaci potrafią być bardzo inteligentni i niezwykle przebiegli, mogą stanowić oni spore zagrożenie do swoich ofiar. Cechy te czynią z nich niezwykle trudnych przeciwników, jednak są rzeczy, których socjopaci się bardzo boją. Jedną z lepszych broni będzie atak. Należy pokazać socjopacie, że nie jest bezkarny i że nie jest on nam straszny. Gdy ten wyczuje, że nasza dominacja nad nim nie jest szczera, szybko może wyczuć podstęp. Dobrym krokiem w odstraszaniu socjopaty jest dokładna obserwacja jego zachowań. Dzięki temu będzie można zaobserwować jego oszustwa, a tych, dokonywanych w celu osiągnięcia swoich celów, może być bardzo dużo. Oświadczenie, że znamy jego sekrety, wiemy co ukrywa i że zgłosimy to na policje, może skutecznie go odstraszyć.

Socjopata w związku

Nawet, gdy w początkowej fazie związku, osoba z osobowością socjopatyczną będzie dbać o relację i nawet z jej strony będą widoczne romantyczne gesty, to należy pamiętać o tym, że to będzie wyłącznie część jej planu. Udawanie miłości, po to, by wejść w związek to normalne zachowanie wśród socjopatów. Stawiając przed sobą konkretny cel, można stwierdzić, że aby to zrobić włącza “mechanizm uwodzenia”. Do tego, by osiągnąć postawiony przed sobą cel, są oni w stanie uciec się do takich właśnie metod. Żyjąc z socjopatą, należy liczyć się z tym, że ten będzie chciał sprawować pełną kontrolę nad całą rodziną, nigdy nie będzie mu przykro, nie będzie przepraszał i zwracał uwagi na emocje i odczucia partnera. Jedyną osobą, którą będzie w stanie obdarzyć uczuciem, jakim jest miłość, będzie on sam. Jeżeli liczysz na to, że to zachowanie się zmieni, to niestety tak nie stanie. Leczenie socjopatii jest bardzo trudne i głównie polega na wyciszaniu toksycznych zachowań wobec innych osób.

Leczenie socjopatii

Socjopatia nie jest klasyfikowana jako choroba, lecz jako zaburzenie osobowości. W dodatku jest to zaburzenie, które nie jest w 100% wyleczalne, jedynie istnieje możliwość zamaskowania oznak zachowań socjopatycznych, przez wdrożenie odpowiedniej psychoterapii. Najtrudniejszym problemem w terapii jest zaangażowanie pacjenta, który jest przekonany o tym, że problem nie występuje i nie potrzebuje leczenia. Skorzystaj z pomocy Zaufanego Psychologa na naszym portalu i postaw na efektywną psychoterapię. 

Data aktualizacji wpisu - 19 kwietnia, 2025
Przeczytaj również

Inne artykuły z naszej strony